ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΑΡΟΥΦΑ*
garoufas@otenet.gr
Βρέθηκα στη Βουλγαρία προσκεκλημένος της «Ομοσπονδίας πολιτιστικών και εκπαιδευτικών συλλόγων Σαρακατσάνων Βουλγαρίας» που γιόρταζε στις 12-13/11/2010 στην πόλη Σλίβεν τα 20 χρόνια από την ίδρυσή της και ήμουν ομιλητής σε ημερίδα με θέμα «παρελθόν, παρόν και μέλλον των Σαρακατσάνων Βουλγαρίας». Στη Βουλγαρία λίγα πράγματα έχουν αλλάξει κι εξακολουθεί να έχει άθλιο οδικό δίκτυο, ενώ η διαφθορά ακόμα ανθεί. Υπάρχει ανοικοδόμηση στις πόλεις αλλά κι εκεί η κρίση είναι εμφανής.
Κι ενώ η Βουλγαρία λίγο άλλαξε, σε αυτά τα 20 χρόνια άλλαξαν πολύ οι Σαρακατσάνοι της Βουλγαρίας. Με προνόμιο τη γνώση της Ελληνικής γλώσσας και την παροχή βίζας για πολύμηνη διάρκεια στην Ελλάδα τα πρώτα χρόνια μετά το 1990, δούλεψαν σκληρά στην ελληνική ύπαιθρο και με τα χρήματα που μάζεψαν ασχολήθηκαν με εμπόριο. Ετσι είδα ανθρώπους που πριν 15 χρόνια εργάζονταν στη συλλογή ελιάς ή ντομάτας στην Ελλάδα, σήμερα να έχουν δικές τους εμπορικές επιχειρήσεις με δίκτυα διανομής σε όλη τη Βουλγαρία και κάποιοι από αυτούς πρόκοψαν τόσο ώστε να κτίζουν και εμπορικά κέντρα.
Είναι η μόνη ελληνική μειονοτική ομάδα που δεν έφυγε από τον τόπο διαμονής αλλά στηρίχθηκε κι ευημερεί σχετικά στη μέση της Βουλγαρίας λειτουργώντας σαν γέφυρα φιλίας ανάμεσα σε Ελλάδα και Βουλγαρία. Ιδρυσαν 20 συλλόγους σε αντίστοιχες Βουλγαρικές πόλεις ενώ η δευτεροβάθμια ένωσή τους εδρεύει στη Σλίβεν (πόλη 140.000 κατοίκων στη μέση της Βουλγαρίας) όπου λειτουργεί και το πολιτιστικό τους κέντρο που απέκτησαν με δωρεά του Π. Εμφιετζόγλου και δικές τους συνεισφορές.
Σ' αυτά τα 20 χρόνια πέτυχαν πολλά (το γεγονός ότι η εκδήλωση έγινε στην αίθουσα της στρατιωτικής λέσχης λέει πολλά...) αλλά μένουν πολλά να γίνουν ακόμα. Πρέπει στις 20 πόλεις που ζουν πέρα από την προβολή της παράδοσής τους με χρήση ευρωπαϊκών προγραμμάτων οι σύλλογοί τους να λειτουργούν πολιτιστικά κέντρα και κυρίως να διδάσκεται επίσημα στα σχολεία η ελληνική γλώσσα, ως δεύτερη γλώσσα, για τα παιδιά τους.
Η Βουλγαρία τους αποδέχθηκε ως μειονότητα αλλά τώρα περιέργως προσπαθεί να τους πείσει ότι ανήκουν στο «έθνος των Σαρακατσάνων» που μιλά την ελληνική γλώσσα (!) μη θέλοντας να τους αναγνωρίσουν ξεκάθαρα ως ελληνική μειονότητα. Θυμάμαι σε παλιότερη εκδήλωση που παρευρισκόταν και Βούλγαρος αξιωματούχος, κάποιο κοριτσάκι απήγγειλε το ποίημα «της πατρίδας μου η σημαία έχει χρώμα γαλανό...» και το ρώτησε ποια πατρίδα εννοεί και το παιδάκι απάντησε «την Ελλάδα». Αυτή την πραγματικότητα κάποτε πρέπει να την αποδεχθούν οι Βούλγαροι.
*Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΓΑΡΟΥΦΑΣ είναι δικηγόρος